با توجه به گسترش اینترنت و فراگیری آن در کسب‌وکارها، اهمیت محتوا روز به روز درحال افزایش است و کمتر کسی است که از این موضوع تأثیرگذار بی‌خبر باشد. تولید محتوا دارای دو اصل مهم و کاربردی به نام بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا می‌باشد که مکمل یکدیگرند. وجود هر یک از موارد نام‌برده شده نقش قابل‌توجهی در کیفیت محتوا دارد؛ به همین دلیل لازم است برای نگارش یک محتوای ایده‌آل و کاربرپسند با قوانین و شرایط بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا آشنا شویم. ما در این مقاله قصد داریم با بیان تفاوت بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا و نقش هر یک از آن‌ها در ایجاد یک محتوای باکیفیت گفتگو کنیم. پیش از هرچیز دانستن تعریف دقیقی از بازاریابی محتوا و استراتژی آن ضروری است.
تفاوت بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا
بازاریابی محتوا به معنی تولید، انتشار و توزیع محتوایی است که به صورت حرفه‌ای نگارش شده و مفید واقع می‌گردد. برخلاف تصور عده‌ای از افراد، بازاریابی محتوا همیشه با هدف فروش یک محصول یا خدماتی از یک شرکت ایجاد نمی‌شود؛ بلکه گاهی با هدف جلب اعتماد مخاطب منتشر می‌گردد. مثلا در برخی از سایت‌ها وجود محتواهای انگیزشی یا آموزشی به‌عنوان راهنمای زندگی یا کسب‌وکار می‌تواند سبب افزایش اعتبار یک برند نزد کاربران شود.
این موضوع، خود نوعی بازاریابی محسوب می‌شود؛ در حالی که هیچ تبلیغی در آن صورت نگرفته است. اما استراتژی محتوا مسئله‌ای است که بازاریابی محتوا بر روی آن استوار است. به طور کلی استراتژی محتوا را می‌توان هدف ایجاد و تولید آن دانست. استراتژی محتوا به شما کمک می‌کند تا با فکر و برنامه‌ریزی، محتوایی را ایجاد کنید که تأثیر زیادی در بازاریابی محتوا داشته باشد.
درواقع به کمک استراتژی محتوا می‌توان نتیجه دلخواهی در فرآیند بازاریابی محتوا به‌دست آورد. یکی دیگر از تفاوت‌های استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا موضوع جزئی و کلی بودن آن‌هاست. استراتژی محتوا بسیار کامل است و تمامی ابعاد محتوا را پوشش می‌دهد؛ درحالی که بازاریابی محتوا تنها به بخشی از استراتژی محتوا اشاره دارد.
بازاریابی محتوا چیست؟
بازاریابی محتوا را می‌توان نوعی ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند دانست که با هدف جذب مخاطبین جدید و حفظ مخاطبین قبلی همراه است. برای بهره‌مندی از بازاریابی محتوا باید از استراتژی محتوا نیز بهره گرفت. به همین دلیل بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا را دو مفهوم متفاوت اما مکمل یکدیگر می‌دانند. توجه داشته باشید که اگرچه هدف بازاریابی محتوا جذب مخاطب است، اما تفاوت‌های بسیار زیادی با مسئله تبلیغات دارد. در بازاریابی از محتواهایی استفاده می‌شود که سبب جلب اعتماد و اطمینان بیشتر مخاطب نسبت به کسب‌وکار می‌گردد و در واقع عاملی جذب کننده است. مهم‌ترین بخش بازاریابی محتوا عدم ایجاد مزاحمت و ناراحتی برای مخاطبین است. در واقع بازاریابی محتوا باید به‌گونه‌ای باشد که حس اعتماد و دوستی در مخاطب ایجاد کند. همچنین او را نسبت به استفاده از یک برند یا خدمات یک شرکت تشویق نماید.
اهمیت بازاریابی محتوا
در ادامه به معرفی مواردی که در بازاریابی محتوا اهمیت دارند می‌پردازیم.
ایجاد حس اعتماد در مخاطب
یکی از اصلی‌ترین دلایل استفاده از بازاریابی محتوا، ایجاد حس اعتماد در مخاطبان است. هرچه اعتماد مخاطبان به اطلاعات موجود در وب‌سایت شما بیشتر باشد امکان خرید و جذب آن‌ها به‌عنوان مشتری بیشتر خواهد بود. بنابراین سعی کنید در تولید محتوا صادقانه رفتار کنید.
آگاهی از برند و اشتراک گذاری محتواهای منتشر شده توسط مخاطبان
این‌که شما در معرفی برند خود به مخاطب به قدری قوی عمل کرده باشید که مخاطبان محتواهای منتشر شده در وب‌سایتتان را در شبکه‌های دیگر به اشتراک بگذارند خبر از موفقیت شما می‌دهد. در واقع این‌گونه مخاطب نیز در بازاریابی محتوای شما نقش دارد. هرچه میزان اشتراک‌گذاری بیشتر باشد امکان شناخت برند شما بیشتر خواهد شد.
بهبود سئو
بهبود سئو را نیز می‌توان از مهم‌ترین دلایل اهمیت بازاریابی محتوا دانست که سبب افزایش مخاطبان می‌شود. هرچه محتوای انتشار یافته کیفیت بیشتری داشته باشد و با اصول سئو سازگارتر باشد از رتبه بهتری نزد موتورهای جستجوگر گوگل برخوردار خواهد شد. توجه داشته باشید که به‌روزرسانی محتواهای موجود در وب‌سایت و استفاده از کلیدواژه‌های کاربردی و مرتبط عاملی مهم در سئو است و بهبود عملکرد وب‌سایت شما را به‌دنبال خواهد داشت.
جذب مخاطبان واقعی
مهم‌ترین عامل در بازاریابی محتوا، یافتن مخاطبانی است که می‌توان آن‌ها را به خریداران واقعی تبدیل کرد. توجه داشته باشید که تنها افرادی شما را دنبال می‌کنند که به کسب‌وکار شما علاقه‌مند هستند؛ بنابراین این افراد را می‌توان به‌عنوان مخاطبان اصلی شناسایی و بر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد. توجه به تمامی گروه‌ها سبب سردرگمی شما شده و نتیجه مشخصی را به‌دنبال نخواهد داشت.
ایجاد یک شرایط ایده‌آل برای بازگشت افراد به وب‌سایت
معمولاً افراد به وب‌سایتی بازمی‌گردند که آن را می‌شناسند و به آن اعتماد دارند. ایجاد یک محتوای مفید و کارآمد می‌تواند پلی برای ارتباط شما با مخاطبانتان باشد و شما را به منبعی مطمئن و قابل اعتماد نزد مخاطب تبدیل کند. به‌روزرسانی محتواهای سایت نیز می‌تواند تأثیر به‌سزایی در بازگشت مخاطب داشته باشد. بنابراین بهتر است محتوای سایت خود را به صورت هفتگی و یا ماهانه به‌روز کنید. استراتژی‌هایی مثل ایمیل مارکتینگ نیز در این زمینه بسیار مؤثر است. هرچه مخاطبان را بیشتر درگیر کنید همراهی و همکاری آن‌ها با کسب‌وکار شما بیشتر خواهد شد.
افزایش نرخ بازگشت سرمایه
بازاریابی محتوا اگرچه نیاز به صرف زمان دارد اما از لحاظ هزینه بسیار مقرون به‌صرفه است. جالب است بدانید هزینه‌های بازاریابی محتوا حدود ۶۰ درصد کمتر از بازاریابی به روش سنتی است؛ درحالی که تأثیری سه برابر آن دارد. توجه داشته باشید که در روش بازاریابی محتوا ممکن است در ماه‌های اول نتوانید به نتیجه دلخواه خود دست پیدا کنید اما پس از گذشت زمانی کوتاه، میزان بازگشت سرمایه حاصل از این نوع بازاریابی به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت.
انواع بازاریابی محتوا
وبلاگ‌ها
وبلاگ‌ها ساده‌ترین روش برای انتشار و تبلیغ محتوا محسوب می‌شوند. بازدید کاربران از وبلاگ‌ها بیشتر است بنابراین با انتشار محتوا بر روی وبلاگ شانس بیشتری برای دیده شدن خواهید داشت.
پادکست‌ها
عده‌ای از افراد درک بالایی در شنیدن دارند به همین دلیل برای بررسی محتواها از پادکست استفاده می‌کنند. امروزه محتواهای صوتی یکی از پرطرفدارترین انواع محتواها شناخته می‌شوند و تأثیر زیادی در جذب مخاطب دارند.
وب‌سایت‌ها
انتشار محتوا در وب‌سایت‌ها یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید محتوا است که بسیار کاربردی و اثربخش محسوب می‌شود. باتوجه به بازاریابی صنعتی، وب‌سایت‌ها را می‌توان بهترین نمونه برای توزیع و مدیریت محتوا معرفی کرد.
تصاویر
ایجاد محتواهای بصری تأثیر زیادی در جذب مخاطب دارد. با توجه به غیرکلامی بودن محتوا، استفاده از تصاویر و عکس‌ها روشی آسان و سریع برای تولید محتوا محسوب می‌شود و از استقبال بالایی برخوردار است. گاهی می‌توان هدف و منظور خود را با انتشار یک عکس به مخاطب رساند و کاربر را از خواندن حجم زیادی از مطالب رها ساخت. استفاده از تصاویر جذاب، خلاقانه و مفهومی می‌تواند میزان جذب مخاطب را افزایش دهد.
ویدئو
از ویدئو به‌عنوان آسان‌ترین روش در جهت ارائه محتوا یاد می‌شود. شفافیت و صریح بودن فیلم‌ها می‌تواند یکی از مهم‌ترین عواملی باشد که مخاطب را مشتاق به دیدن می‌کند. ویدیوها معمولا تأثیرگذار هستند و تمامی سلایق را پوشش می‌دهند. همچنین برخی از افراد به دلیل کمبود وقت و یا بی‌حوصلگی ترجیح می‌دهند به‌جای خواندن مطالب سایت از ویدئوهای موجود بهره ببرند.
اما نکته مهم، بهره‌گیری از تمامی موارد فوق در یک وب‌سایت است. بهتر است برای بخش‌های مختلف سایت خود از انواع گوناگونی از محتواها استفاده کنید تا بتوانید نیاز مخاطب را پوشش دهید. استفاده از محتوای نوشتاری به تنهایی سبب خستگی کاربر شده و باعث خروج او از صفحه شما خواهد شد. بنابراین محتوایی کامل است که دارای انواع گوناگونی از موارد نام‌برده شده باشد. تفاوت بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا همین‌جا احساس می‌شود. شما در حالی که به بازاریابی محتوا می‌پردازید باید از استراتژی محتوایی از پیش تعیین شده استفاده کنید.
استراتژی محتوا چیست؟
به‌طور کلی استراتژی محتوا را می‌توان برنامه‌ریزی و مدیریت محتوا دانست. درواقع استراتژی محتوا نوعی برنامه‌ریزی برای رسیدن به هدف تعیین شده است. استراتژی محتوا این فرصت را در اختیار شما قرار می‌دهد تا با دید گسترده‌تری اقدام به تولید محتوا نمایید. براساس این اصل، شما محتوای هر بخش را با توجه به نیازهای همان بخش تولید می‌کنید و این امر نتیجه مطلوبی را به‌دنبال خواهد داشت.
مثلا اگر هدف شما بازدید بیشتر وب‌سایت است باید به‌دنبال راه حلی در همین راستا باشید و براساس آن محتوا ایجاد کنید. در تولید محتوا هرچه هدف دقیق‌تر و واضح‌تر باشد؛ نتیجه گیری ایده‌آل‌تر خواهد بود. بنابراین استفاده از اصل استراتژی محتوا امری لازم و ضروری است.
اهمیت استراتژی محتوا
همان‌طور که می‌دانید پیش از شروع هرکاری تعیین هدف امری ضروری است. بازاریابی محتوایی نیز یکی از همین اقدامات است و بدون استراتژی محتوا اقدامی ناقص و غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود. وقتی در تولید محتوا استراتژی مناسبی نداشته باشید زمان و انرژی خود را بیهوده به هدر خواهید داد؛ زیرا کار بی هدف می‌تواند نتیجه نامطلوبی را به‌دنبال داشته باشد. بنابراین پیش از بازاریابی محتوا بهتر است مسئله استراتژی محتوا را در نظر گرفت و از آن برای کسب نتیجه دلخواه بهره برد.
به‌طور مثال اگر شما قصد دارید یک محصول مشخص را در وب‌سایت خود به فروش برسانید لازم است حول محورهای مربوط به همان محصول و مشخصات آن محتوا تولید کنید تا مخاطب بتواند با محصول پیشنهادی شما ارتباط برقرار کند. یا اگر قصد افزایش آگاهی مخاطبان نسبت به برند خود را دارید باید محتوایی تولید کنید که سبب بهتر دیده شدن وب‌سایت شما می‌شود.
مراحل تدوین استراتژی محتوا
تعیین هدف
پیش از هر اقدامی باید هدف خود را از بازاریابی محتوا تعیین کنید. این کار باعث جهت بخشی به سایر برنامه‌های شما خواهد شد. هدف شما می‌تواند یک هدف کلی و جامع یا تعدادی هدف جزئی و کوچک باشد که یک کل را در برمی‌گیرد. معمولا اهداف محتوایی به سه دسته اهداف فروش، اهداف کاهش مخارج و اهداف رشد بیزینس تقسیم‌بندی می‌شوند. مثلا ممکن است هدف شما فروش یک محصول باشد که در دسته اهداف فروش قرار می‌گیرد. مهم‌ترین نکته پس از تعیین هدف، ایجاد یک محتوای باکیفیت و مرتبط با آن است. در نهایت هدف کلی از بازاریابی محتوا را می‌توان درگیر کردن مخاطب و ایجاد تعامل با او دانست.
شناسایی مخاطبان هدف
بیشتر کسب‌وکارها با هدف تأیید جهانی فعالیت می‌کنند؛ درحالی که بازاریابی محتوا زمانی بیشترین نتیجه را دارد که برای گروه خاصی از افراد ایجاد می‌گردد. بنابراین بهتر است تمرکز خود را به گروه خاصی از مخاطبان معطوف کنید. برای این کار باید مخاطبان اصلی خود را پیدا کنید. ساده‌ترین راه برای پیداکردن مخاطبان اصلی این است که ببینید محتوایی که ایجاد می‌کنید مناسب چه گروهی از افراد، در چه سنی و با چه شرایطی است؟
پرسونای بازاریابی محتوا
پس از شناسایی مخاطبان اصلی خود، لازم است تصویر واضحی از شخصیت واقعی هر دسته از مخاطبان را بسازید. درواقع این تصویرسازی باعث می‌شود که مخاطبان را به صورت حقیقی به یاد آورید. در پرسونای مشتری، علایق، اهداف و معیارهای هر فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد که در هنگام تولید محتوا باید به آن توجه کرد. مسئله بعدی درنظر گرفتن نیازها و رفتارهای مخاطبان پس از انتشار محتوا می‌باشد. شما باید هر تغییری را جدی بگیرید و آن را تحلیل کنید تا تأثیر محتوای منتشر شده بر مخاطب را درک کنید و نقاط قوت و ضعف آن را بیابید.
استفاده از مقاصد مخاطبان هدف به‌عنوان راهنما
مسیر خرید مشتری مسئله‌ای پیچیده است و پستی و بلندی زیادی را در بر دارد اما شما می‌توانید از این مسیر به‌عنوان یک راهنما در جهت تولید محتوا استفاده کنید. شما به کمک این مسیر می‌توانید پیش‌بینی کنید که چه محتوایی تجربه برندی که مخاطبان به‌دنبال آن هستند را برای آن‌ها فراهم می‌کند. البته این پیش‌بینی کار آسانی نیست اما می‌توان از آن به‌عنوان ابزاری برای بهبود و پیشرفت محتوا کمک گرفت.
مزایای تدوین استراتژی محتوا
همان‌طور که گفته شد استراتژی محتوا نوعی هدف‌گذاری برای تولید محتوا است که باعث به‌وجود آمدن یک نتیجه مطلوب و تضمین شده می‌گردد. برای درک تفاوت استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا می‌توان به مهم‌ترین مزایای استراتژی محتوا اشاره کرد. برخی از آن‌ها عبارتند از:
- کاهش زمان اختصاصی جهت تولید محتوا
- ایجاد یک محتوای برنامه‌ریزی شده و هدفمند
- افزایش موفقیت و کسب نتایج دلخواه
- برتری نسبت به رقیبان بازار
- بهبود سئوی سایت
- انسجام و یکپارچگی محتوا
- کاهش هزینه و زمان آموزش کارکنان
جمع بندی
مهم‌ترین موضوعی که در این مقاله از دیجیتالیکس قصد توضیح آن را داشتیم این بود که تفاوت بازاریابی محتوا و استراتژی محتوا بسیار است؛ اما نکته حائز اهمیت در این میان این است که این دو مکمل یکدیگر هستند و عدم توجه به هر یک از آن‌ها سبب بروز مشکلاتی در تولید محتوا خواهد شد. بنابراین لازم است پیش از تولید محتوا، ابتدا استراتژی مشخصی از آن را بررسی و طراحی کرده و سپس اقدام به بازاریابی محتوایی نمایید. تیم تولید محتوا دیجیتالیکس همراه شما برای تدوین استراتژی محتوایی و انجام خدمات تولید محتوا برای کسب و کار شما است.
