یو ایکس ux چیست و چه بخش‌هایی دارد؟

از آنجایی که امروزه تعدد تولیدکننده‌ها و تنوع محصولات زیاد شده است، مشتری‌ها و مخاطبین به کیفیت محصول توجه بیشتری دارند. واضح است که اگر به هر دلیلی، مخاطبانتان از استفاده از محصولات شما رضایت نداشته باشند، به سراغ برندهای رقیب خواهند رفت. درواقع کاربرانی که امروزه از یک سایت یا یک نرم‌افزار و حتی یک صندلی استفاده می‌کنند، به صورت آگاهانه از میزان کیفیت و ویژگی‌های طراحی خوب مطلع هستند و تمایل دارند که وقت و سرمایه خود را صرف یک محصول باکیفیت کنند. تفاوتی نمی‌کند که شما در زمینه طراحی سایت و نرم‌افزار و یا وسایل خانه و… فعالیت می‌کنید، به هر حال مقوله طراحی تجربه کاربری (UX) در تمام آن‌ها صدق می‌کند و شما باید به موضوع کاربرپسند بودن محصولات توجه ویژه‌ای داشته باشید.

در این مطلب از آژانس دیجیتال مارکتینگ دیجیتالیکس قصد داریم به شما بگوییم که یو ایکس ux چیست و به شرح و بررسی مسائل پیرامون آن بپردازیم.

یو ایکس ux چیست؟

User Experience یا همان تجربه کاربری به معنای همان حسی است که کاربر در اولین لحظه از استفاده از محصول شما تجربه می‌کند. این محصول می‌تواند یک تلفن همراه، آخرین مدل اتومبیل و یا یک سایت و اپلیکیشن باشد. تجربه استفاده از یک محصول می‌تواند در طول زمان متفاوت شود. به عبارتی دیگر، احساسی که از استفاده از یک محصول در همین لحظه دارید ممکن است هفته بعد عوض شود و به حسی مثبت و یا منفی بدل گردد.

در طراحی یوایکس، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید موردتوجه قرار بگیرد، نظر مخاطبین یا مشتریان است. درواقع آن‌ها هستند که می‌خواهند از نتیجه طراحی شما استفاده کنند؛ بنابراین نظرات و پیشنهادات آن‌ها می‌تواند بهترین گزینه برای اصلاح و بازنگری خدمات یا طراحی‌های جدید باشند. لازم به ذکر است که همیشه بهترین ایده‌ها، نزد مشتریان سخت پسند است؛ پس بهتر است که از آن‌ها فرار نکنید و با آغوش باز پذیرای انتقادات آن‌ها باشید! تولیدکنندگان و طراحان می‌توانند از طریق پیامک، کامنت‌ها و یا فرم‌های نظرسنجی نظرات مخاطبین خود را، به منظور بهبود محصولات، جمع‌آوری کنند. هر اندازه بستر ارتباط با مشتری گسترده‌تر باشد، راحت‌تر می‌توان از میزان رضایت و یا نارضایتی مخاطبین آگاه شد و بازخوردهای قدرتمندتری دریافت کرد.

آن چه در درون ذهن مخاطبانتان هست را بفهمید!

کسی که در زمینه طراحی تجربه کاربری فعالیت می‌کند، باید قدرت خواندن ذهن افراد را داشته باشد! درواقع قرار نیست در این کار از جادو و یا قدرت‌های ماورائی استفاده کرد. بلکه با شناخت دقیق کاربر و نیازهای او درمورد موضوع موردنظر، می‌توان بهترین و کارآمدترین محصول را تولید و نیاز مخاطب را برطرف کرد. همان‌طور که می‌دانید، زمانی یک پزشک می‌تواند نسخه بنویسد که در ابتدا به خوبی از درد و مریضی بیمار خود آگاه باشد. در شغل طراحی تجربه کاربری نیز دقیقا همین قاعده برقرار است.

لازم به ذکر است که برخلاف تصور عموم، زمانی که صحبت از یوایکس می‌شود، منظور صرفا طراحی وب نیست! همچنین کسی که در این حوزه کار می‌کند، قرار نیست فقط یک کدنویس یا گرافیست باشد. درواقع یک طراح UX کسی است که مهارت لازم در زمینه طراحی، اطلاعات کافی از روانشناسی بازار و دانش سایبری دارد و از این علوم به منظور پدید آوردن یک محصول بدون نقص بهره می‌گیرد. این متخصصین، همواره در حال بررسی نظرات هستند و با ارزیابی آن‌ها و شناخت نیازهای جامعه هدف، مسئولیت‌های خود را عملی می‌کنند. این کار می‌تواند هم به صورت فیزیکی بر روی هر چیزی که از آن استفاده می‌کنیم انجام شود و هم در دنیای دیجیتال، بر روی برنامه‌ها و سایت‌های دنیای وب!

به عنوان مثال، اگر بخواهید یک اپلیکیشن طراحی کنید، در ابتدا باید ساده و سریع بودن آن را در انجام عملیات در نظر داشته باشید. علاوه بر این، توجه به کاربر و انتظاراتی که از برنامه دارد نیز جزو نکات مهمی است که باید به آن‌ها توجه شود. فراموش نکنید که در تجربه کاربری، محور اصلی طراحی، کاربر و نیازهای او است و اگر محصول شما نتواند نیازهای او را با سرعت و دقت برآورده کند، تمام زحماتتان بی‌فایده خواهد بود.

تجربه کاربری از چه بخش های مهمی تشکیل شده است؟

بعد از این که مفهوم یو ایکس ux چیست پرداختیم باید بدانیم که از نظر متخصصین حوزه UX، این حرفه را می‌توان به پنج بخش اصلی تقسیم کرد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.

طراحی تعاملی (Interactive Design)

موضوعی که لازم است بسیار موردتوجه استارتاپ‌ها، شرکت‌ها و طراحان قرار بگیرد، تعاملی بودن طراحی یک محصول است. تمرکز این بخش، بر روی این موضوع است که جمعیت گسترده‌تری از مخاطبین بتوانند از محصول استفاده کنند. به عنوان مثال، در یک نرم‌افزار باید قدرت پردازش بالا وجود داشته باشد، خطای نصب به حداقل برسد و دارای بیشترین کارآیی باشد.

معماری دیتا

چگونگی نمایش اطلاعات در یک سایت یا برنامه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در بخش معماری اطلاعات، مواردی مانند امکان جستجو، نمایش اطلاعات جستجو شده، Layout اطلاعات و نحوه نمایش آن‌ها مورد بررسی طراحان UX قرار می‌گیرد.

کاربردپذیری (Useability)

منظور از کاربردپذیری، ارتقا کارآیی یک محصول در یک مدت زمان مشخص است. در این بخش، به بررسی امکاناتی که  باید به پلتفرم اضافه شود تا کاربرد آن آسان‌تر گردد، می‌پردازند.

استراتژی و برنامه محتوا

علاوه بر تخصص طراح UX و UI، یک تولید کننده محتوا نیز نقش مهمی در کسب رضایت بیشتر از جانب کاربر، ایفا می‌کند. وظیفه تولید کننده محتوا این است که بنابر طراحی‌های صورت گرفته و در رابطه با آن‌ها، محتوای موردنیاز مخاطب را در اختیارش قرار دهد. امروزه سایت یا نرم‌افزاری بیشتر مورداستقبال قرار می‌گیرد که علاوه بر طراحی حرفه‌ای، مطالب مفید نیز داشته باشد.

واقعیت این است که اگر طراحی‌های شما دقیقا مطابق با استانداردهای UX انجام شوند، اما محتوای ارزشمندی برای ارائه نداشته باشند، خیلی زود از دور رقابت خارج شده و حرفی برای گفتن ندارند! به همین دلیل، برای موفقیت در این عرصه، لازم است که به اندازه طراحی، به محتوا هم توجه کنید.

توجه به بازخوردها

یک تجربه کاربری مطلوب چیزی است که در آن علاوه بر خلاقیت و پیش‌بینی‌های طراحان، به بازخوردهای کاربران نیز توجه شود. متخصصین این حوزه باید مشتریان خود را تشویق به ارسال نظرات و پیشنهاداتشان کنند و از این اطلاعات در جهت بهبود و ارتقا کیفیت محصول استفاده نمایند. درواقع طراحان و صاحبین برند می‌توانند با استفاده از روش‌های گوناگون، جامعه هدف خود را ترغیب به ارسال فیدبک کنند و به گنجینه عظیمی از اطلاعات ارزشمند، به صورت رایگان، دست پیدا کنند. کاربرپژوهی به برندها کمک می‌کند تا مشتریان ناراضی را به حداقل برسانند و از ایرادات کار خود مطلع شوند.

فاکتور های مهم در تجربه کاربری چیست؟

برای آن‌که بتوانید به هدف اصلی UX که همان علاقمند کردن کاربر به استفاده از محصول است، نزدیک شوید، لازم است چند نکته را در نظر بگیرید. در ادامه، به شرح این موارد مهم خواهیم پرداخت.

• تناسب محصول طراحی شده (سایت یا نرم‌افزار و یا هر چیز دیگر) با نیازهای مخاطب
• در نظر گرفتن ویژگی‌های شخصیتی جامعه هدف از قبیل سن، سطح سواد، جنسیت و…
• تناسب میان محتوای متنی و تصویری در طراحی محصولات دیجیتال
• در نظر گرفتن بخشی از محصول به عنوان راهنما برای استفاده درست از آن
• کاربران باید بتوانند تا حد امکان تغییراتی را مطابق سلیقه خود لحاظ کنند
• چیدمان استاندارد اطلاعات در سایت‌ها و نرم‌افزارها، به منظور دسترسی راحت‌تر به آن‌ها
• صدور نسخه‌های آپدیت شده از یک محصول، به منظور هم‌خوانی بیشتر آن با نظرات و نیازهای مخاطب

ارتباط میان UI و UX چیست؟

تمام اصول و استراتژی‌هایی که یک طراح UX در سر دارد، بر روی بستری به نام UI پیاده‌سازی می‌گردند. به عبارتی دیگر، ابزار برقراری ارتباط با مخاطب، همان آیکون‌هایی است که در طراحی UI لحاظ می‌شوند. یک طراح رابط کاربری باید بتواند باتوجه به دانش و تخصص خود، انتخاب رنگ‌ها، صفحه آرایی، طراحی اصولی منو، انتخاب محل قرارگیری آیکون‌ها و… را انجام دهد تا بتواند حسی مثبت در کاربر ایجاد نماید.

تناسب رنگ‌ها با یکدیگر و انتخاب موزیک درست و سایر موارد، در شکل‌گیری یک تجربه کاربری مطلوب تاثیرگذار است. البته ممکن است تمام ریزه‌کاری‌هایی که در زمان طراحی UI صورت می‌گیرد، در نگاه اول دیده نشود، اما زمانی خودشان را نشان می‌دهند که در حال استفاده از آن سایت یا برنامه هستید.

معرفی چند ابزار مهم طراحی UX

باتوجه به اهمیتی که طراحان و تولیدکنندگان برای تجربه کاربری قائل هستند، امروزه ابزارهای زیادی برای طراحی این بخش ایجاد شده است. دیجیتالی کردن اتودهای اولیه و مدیریت بصری محصول، کمی دشوار است؛ به همین دلیل استفاده از ابزارهای موجود می‌تواند شما را به بهترین نتیجه برساند. در این بخش، به معرفی چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم.

Mind Manager

به کمک این ابزار می‌توانید آنچه که در ذهن دارید را به شکل دیجیتالی درآورید. علاوه بر این، نرم‌افزارهای Over Flow و Mason نیز کاربرد مشابه دارند و به منظور طراحی کامپوننت مورد استفاده قرار می‌گیرند.

UXpin

این ابزار قابلیت ارائه پروتوتایپ یا همان نسخه اولیه طراحی تجربه کاربری را دارد. علاوه بر موارد ذکر شده، مواردی مانند Mockpluse، Visio، Creatly و… نیز قادر هستند در حاصل شدن بهترین نتیجه، به طراحان یوایکس کمک کنند.

جمع بندی

امروزه توجه به کاربر و نیازهای او تبدیل به یکی از بخش‌های مهم طراحی هر محصولی شده است. تفاوتی نمی‌کند که محصول شما یکی از وسایل خانه باشد و یا یک اپلیکیشن موبایل! به هر حال برای آن‌که بتواند در بازار توجه جامعه هدف را به خود جلب کند، باید کارآیی لازم را داشته و قادر باشد نیازهای مخاطب را در راحت‌ترین و سریع‌ترین حالت ممکن رفع کند. به کسانی که در این بخش از طراحی و تولید تخصص دارند، طراحان تجربه کاربری می‌گویند. در این مقاله به شرح کامل یو ایکس ux چیست و توضیح اهمیت آن پرداختیم.